ქართული სპორტის ისტორიაში ერთ-ერთმა ყველაზე წარმატებულმა და სტაბილურმა სარაგბო ნაკრებმა ზედიზედ სამი მარცხი იწვნია საერთაშორისო ასპარეზზე (ფიჯი 15:37, იაპონია 0:28, იტალია 17:28) და გარკვეული კითხვის ნიშნებიც გაჩნდა დაწყებულ კრიზისთან დაკავშირებით.იაპონიაში გასამართ მსოფლიო ჩემპიონატამდე წელიწადზე ნაკლები დრო რჩება, რაც კიდევ უფრო ამძაფრებს სიტუაციას.
არასასურველმა შედეგებმა სამწვრთნელო შტაბს ნოემბრის ტესტმატჩებისთვის შემადგენლობის გადახალისებისკენ უბიძგა და “ბორჯღალოსანთა” საშუალო ასაკმა 24 წლამდე დაიწია. ნაკრებში მრავლად გამოჩნდნენ ის ბიჭები, რომლებიც რამდენიმე წელია ახალგაზრდულ ნაკრებებში მიღწეული წარმატებებით გულს გვიხარებენ – თედო აბჟანდაძე, გელა აფრასიძე, გურამ გოგიჩაშვილი, ბექა გორგაძე, გიორგი ცუცქირიძე. ახალი თაობა, რომელიც კომპლექსის გარეშე ეთამაშება ძლიერ ნაკრებებს და მათთან ბრძოლის საკმაო დიდი გამოცდილებაც დაუგროვდა.
“გულადი სამოა”
საქართველოს მორაგბეთა ეროვნულმა ნაკრებმა 2018 წლის `თიბისი რაგბის სერიის~ მატჩი ავჭალის სარაგბო სტადიონზე სამოასთან ჩაატარა. ქართველი და სამოელი მორაგბეების გზები მეხუთედ გადაიკვეთა. მეტოქეს, რომელიც არცთუ დიდი ხნის წინ, მსოფლიო რეიტინგის პირველი ათეულის წევრი იყო, თავდაპირველად 2003 წლის მსოფლიო თასზე გადავეყარეთ და მაშინ მეტოქემ შანსი არ დაგვიტოვა – 9:46.
სასიამოვნოა, რომ საქართველოს ნაკრებისთვის, ეს, კუნძულელებთან პირველი და უკანასკნელი მარცხი აღმოჩნდა. 2003 წლის 23 ნოემბერს, გიორგობას, იმ დროისთვის კლასიფიკაციაში მე-7 პოზიციაზე მყოფ მოწინააღმდეგეს, მიხეილ მესხის სახელობის სტადიონზე, უმძიმეს ბრძოლაში 16:15 ვძლიეთ, 2016 წლის წყნარი ოკეანის ტურნეს დროს, მათსავე დედაქალაქ აპიაში 19:19 ვეთამაშეთ, იმავე წლის ნოემბერში კვლავ ვაკეში 20:16 გავიმარჯვეთ.
“გულადი სამოას” წინააღმდეგ გასამართი მატჩის წინ `ბორჯღალოსანთა~ სამწვრთნელო შტაბმა შემადგენლობაში რამდენიმე ცვლილება განახორციელა, რომელთაგან ზოგი იძულებითი იყო.
სამატჩო რაზმში სამი დებიუტანტი მოხვდა: თედო აბჟანდაძე სასტარტოში მგეზავის (#10) პოზიციაზე, პირველხაზელები – 20 წლის გურამ გოგიჩაშვილი და 26 წლის ბექა გიგაშვილი კი თამაშში სათადარიგო სკამიდან ჩაერთვნენ. სამწუხაროდ, იტალიასთან მატჩში ტრავმა მიიღო სოსო მათიაშვილმა, ამიტომაც ფულბეკის პოზიცია #15 ლაშა ხმალაძემ შეავსო.
მატჩის წინ გულშემატკივრებმა და მორაგბეებმა საქართველოს ჰიმნი ერთხმად შეასრულეს, რასაც სამოელთა ტრადიციული საბრძოლო მისალმება – ცეკვა “სივა ტაუ” მოჰყვა.
შეხვედრის დასაწყისი ძალიან რთული გამოდგა – მეტოქე მისთვის კომფორტულ რაგბს თამაშობდა და ქულას ქულაზე იღებდა. სამოა შერკინებაშც კარგად დაგვიდგა და რაც მთავარია ბურთზე კონტროლიც დააწესა. 28-ე წუთისთვის მათ უკვე სამი ლელო ჰქონდათ დადებული ჩვენს ჩათვლის მოედანში. სტუმრებმა ხელდახელ წამოწყებული შეტევით მარცხენა ფლანგზე გაჭრეს დაცვის ხაზი და 22 მეტრიან ზონაში შემოაღწიეს, საპირისპირო მხარეს შექმნილი რიცხობრივი უპირატესობა გამოიყენეს და ჯეი ჯეი ტუილანგიმ პირველი ლელო გაიტანა, რომელიც ტუსი პისიმ გარდასახა. 17-ე წუთზე ბორჯღალოსნებმა თითქოს კიდევ ერთხელ მოიგერიეს მეტოქის მიძალება, თუმცა რაქის ნულოვანი ზონის დაცვისას ძალიან უყურადღებოდ ითამაშეს და ფილო პაულო რაქსმა დაგვალელოვა. ამ მოვლენიდან ათ წუთში კი ბურთი ცენტრალური ხაზის სიახლოვეს დავკარგეთ, აუსი ტუალა ერთბაშად ორ მბოჭავს დაუძვრა და ოვალი ძელებს შუა დაამიწა. მასპინძლებმა საწყის ნახევარ საათში ერთი გატანილი საჯარიმო იკმარეს, ეროვნული ნაკრების მაისურით პირველი ქულები აიღო თედო აბჟანდაძემ 3:19.
მძიმე მომენტში `ბორჯღალოსნები~ ერთად შეიკრიბნენ, ერთმანეთს შემოუძახეს და მეტი აგრესიით მიეძალნენ მეტოქეს. მოგებული დერეფნის შემდეგ აგორებული მოლი დაძრეს, სამოამ მოახერხა საკუთარი სალელოვე ზონიდან ხუთ მეტრში მიძალების შეჩერება, თუმცა თამაზ მჭედლიძემ რომელიც 50-ე მატჩს ატარებდა ნაკრების მაისურით, ბურთი მოიხელთა და გაანგრია მეტოქის დაცვითი ზღუდეები. უკვე ნანატრ ლელომდე სანტიმეტრები რჩებოდა და საქმეში ლობჟანიძე ჩაერთო, რომელიც ბურთიანად შეხტა მეტოქის ძელებს მიღმა: აბჟანდაძის ზუსტი გარდასახვა და 10:19.
მეორე ტაიმში სახეცვლილი ნაკრები დაბრუნდა – შეცვლაზე შესულმა პირველ ხაზელებმა გოგიჩაშვილმა და გიგაშვილმა მასპინძლებს შერკინებაში სტაბილურობა დაუბრუნეს, რამაც მნიშვნელოვანწილად განაპირობა კიდეც მატჩის საბოლოო შედეგის სახეცვლილება. ბორჯღალოსნებმა როგორც მოედნის უპირატესობა, ასევე სათამაშო ინიციატივა ხელში ჩაიგდეს, ხუთმეტრიან ზონაში შერკინებას სამოამ გაჭირვებით გაუძლო, თუმცა ოთარ გიორგაძემ რაქიდან რომ აიტაცა ბურთი, მისი გაჩერება ვეღარავინ შეძლო – 17:19.
ქართველებმა სათამაშო ტემპს კიდევ უფრო უმატეს, გიორგი ცუცქირიძემ მეტოქის დაცვის ხაზი გაჭრა და 22-მეტრიან ხაზამდე ირბინა, ათფაზიანი, მწყობრი შეტევა შეცვლაზე შემოსული გელა აფრასიძის ლელოთი დასრულდა და პირველად დავწინაურდით – 24:19. 73-ე წუთზე თედომ კარიის წინ მოპოვებული ჯარიმა 40 მეტრიდან უზადოდ შეასრულა და შეხვედრის საბოლოო ანგარიშიც დააფიქსირა 27:19.
16-ქულიანი ჩამორჩენის შემდეგ, ბორჯღალოსნებმა სამოას ნაკრებს 24 უპასუხო ქულა გაუტანეს და მეტოქე აქამდე რეკორდული სხვაობით 27:19 დაამარცხეს. სამოელებთან ურთიერთშეხვედრების ბალანსი კიდევ უფრო უკეთესი გახდა 3 მოგება, 1 ფრე, 1 წაგება.
მატჩის შემდგომ გამართულ პრესკონფერენციაზე შემდეგი სიტყვები ითქვა.
მილტონ ჰეიგი (საქართველოს ნაკრების მთავარი მწვრთნელი): „გახარებულები ვართ. აღსანიშნავია, რომ სამი დებიუტანტი გვყავდა. ზოგადად, ახალგაზრდული გუნდით ვითამაშეთ და ასეთ პირობებში მსგავსი თამაშის მოგება ორმაგად სასიხარულოა. ამ ბიჭებმა გამოამჟღავნეს სიმამაცე, ხასიათი და გვანახეს, რომ შეუძლიათ მეორე ტაიმში დაბრუნება და მატჩის მოგება. ძალიან კარგები იყვნენ დებიუტანტები, განსაკუთრებით, თუ მათ ასაკს გავითვალისწინებთ.
მეტოქის გუნდში ძალიან კარგი 15 მორაგბე თამაშობდა, რომლებსაც ჩვენზე არანაკლებ უნდოდათ მოგება. პირველ ტაიმში რამდენიმე ბოჭვა გაგვიცუდდა, მეტოქემ მოახერხა ჩვენი წნეხში მოქცევა, რაც პოლინეზიურ გუნდებს სჩვევიათ. შესვენებაზე სწორედ ამაზე ვისაუბრეთ, შეცდომები გამოვასწორეთ და დაღლილ მეტოქეს შეცდომების დაშვება ვაიძულეთ.
ყოველთვის მნიშვნელოვანია ის 23 მოთამაშე, რომლებიც სამატჩო განაცხადში არიან. შეცვლაზე შესულმა ბიჭებმა თამაშის მსვლელობა შეცვალეს, მაგრამ არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ სასტარტოში მყოფმა მორაგბეებმა დაღალეს მეტოქე, რასაც ახლების ენთუზიაზმი დაემატა და ამან სასურველ შედეგამდე მიგვიყვანა“.
მერაბ შარიქაძე (საქართველოს ნაკრების კაპიტანი): „ასეთ ძლიერ გუნდთან, რაც ნაკრებში ვარ, ამხელა ჩამორჩენის აღმოფხვრა პირველად მოვახერხეთ. ყოველი გაშვებული ლელოს შემდეგ, როდესაც ბიჭები ვიკრიბებოდით, ვამბობდით, რომ უნდა ვყოფილიყავით მომთმენები, არ უნდა ჩაგვეთვალა თამაში წაგებულად. ვფიქრობ, ამ კუთხით გავიზარდეთ. წარსულში, მსგავს სიტუაციაში, შეიძლება ყურები ჩამოგვეყარა, მეტოქეს ვეღარ დავეწევითო, თუმცა, ახლა სხვაგვარად იყო და საბედნიეროდ შევძელით სასურველი შედეგის ჩვენება.
როგორც იქნა, გულშემატკივარი გავახარეთ, თავდადებამ გაამართლა“.
“ზღვის არწივები”
ნოემბრის უკანასკნელ ტესტ-მატჩში ბორჯღალოსნები ვაკეში, მიხეილ მესხის სახელობის სტადიონზე ტონგას მასპინძლობდნენ. `ზღვის არწივებს~ პირველად შორეულ 1999 წლის მსოფლიო თასის შესარჩევ ეტაპზე შევხვდით და ნუკუალოფაში მასპინძლებმა 37:6 იმარჯვეს, განმეორებით შეხვედრაში კი, მასშტაბური ჩხუბის ფონზე, თბილისში, ეროვნულ სტადიონზე 28:27 მოვიგეთ.
2014 წელს ტონგელები თბილისს მეორედ ეწვივნენ და ტესტ-მატჩში 23:9 დაგვჯაბნეს. მას შემდეგ მეტოქეს სამჯერ ვეთამაშეთ და სამივეჯერ _ ნეიტრალურ მოედანზე. თბილისში განცდილი მარცხისთვის რევანში 2015 წლის მსოფლიო თასზე, გლოსთერში შედგა.
ჩვენებმა პრინციპულ შეხვედრაში 17:10 იმარჯვეს.
2016 წელს ტონგას წყნარი ოკეანის ტურნეზე ფიჯიზე, სუვაში ვეთამაშეთ და დავით კაჭარავას ორი ლელოთი 23:20 ვძლიეთ. წელს, ივნისში, ტონგას კვლავ სუვაში „წყნარი ოკეანის თასზე~ დავუპირისპირდით და ისევ დაძაბულ შეხვედრაში 16:15 ვაჯობეთ.
ამგვარად, კუნძულელები რევანშისთვის იყვნენ განწყობილნი, გუნდების მოტივაციას კი ის ფაქტიც ზრდიდა, რომ თამაშს სარეიტინგო თვალსაზრისთაც კონკრეტული მნიშვნელობა ჰქონდა. მატჩის წინ ტონგა 73.84 ქულით მე-12 ადგილზე გახლდათ, საქართველოს 72.60 ქულით მე-15 პოზიცია ეკავა, გამარჯვების შემთხვევაში ჩვენი გუნდი მეტოქის უკან მოტოვებას ახერხებდა.
მილტონ ჰეიგმა 17 ნოემბერს ჩატარებული მატჩისგან განსხვავებით, სასტარტო შემადგენლობაში ორი მორაგბე შეცვალა: ჰუკერის (#2) პოზიციაზე ჯაბა ბრეგვაძის ნაცვლად შალვა მამუკაშვილი ვიხილეთ, მარჯვენა ბურჯად კი დუდუ ქუბრიაშვილი ლევან ჩილაჩავამ ჩაანაცვლა. ტონგამ უელსთან განცდილი გამანადგურებელი მარცხის (24:74) შემდეგ სასტარტოში სამი მორაგბე შეცვალა – კვაჭი, შერკინების შემკვრელი და ცენტრი. სამაგიეროდ, მრავლად იყო ცვლილებები მარქაფაში.
“ზღვის არწივების~ შემადგენლობა კარგად იყო დაბალანსებული. 23-კაციანი განაცხადი სრულად ლეგიონერებით იყო დაკომპლექტებული: 9 მორაგბე ახალი ზელანდიიდან იყო, 8 _ საფრანგეთიდან, 4 _ ინგლისიდან, თითო კი _ უელსიდან და ავსტრალიიდან.
ტონგა ტრადიციულად, შეხვედრის აგრესიული სტარტით გამოირჩევა და საწყის წუთებში სონა ტანე ტაკულუამ ორი იოლად გასატანი საჯარიმო შეაგდო. 25-ე წუთიდან ჩვენთვის კომფორტული რაგბის დემონსტრირება დავიწყეთ. წვიმიან ამინდში ხელით სწრაფი თამაში საკმაოდ ჭირდა, ამიტომაც ტრადიციულმა `აიღე და მიეძალემ~ აშკარად გაამართლა. მასპინძელთა მიერ აგორებულმა მოლმა 15 მეტრი იარა, რასაც წარმატებით მოწყდა ოთარ გიორგაძე, რომელმაც ბრძოლაში შეაღწია მეტოქის ჩათვლის მოედანში. რთული პოზიციიდან გარდასახვა ზუსტად შეასრულა თედო აბჟანდაძემ და საქართველო პირველად დაწინაურდა 7:6.
შესვენების შემდეგ ტაკულუამ მესამე ჯარიმაც გაგვიტანა და კუნძულელებმა ლიდერობა დაიბრუნეს – 9:7. სიტუაცია უაღრესად დამძიმდა, როდესაც რეფერიმ ჯერ ბექა გორგოძე გაგვისინბინა 10 წუთით, ხოლო მოგვიანებით მის გზას შეცვლაზე შესული მერაბ კვირიკაშვილი მიაყოლა. `ბორჯღალოსანთა~ სასახელოდ უნდა ითქვას, რომ მიუხედავად რიცხობრივი უმცირესობისა, წამიერადაც არ დაუთმიათ სათამაშო უპირატესობა და მუდმივად წნეხში ამყოფებდნენ მეტოქეს. ტონგელთა მთავარი პრობლემა დაბალი სათამაშო დისციპლინაა, რამაც თავი ამ შეხვედრაშიც იჩინა – ზედიზედ დარღვეული თამაშის წესები და თედო აბჟანდაძემ ზუსტი დარტყმებით ჯერ ლიდერობა დაუბრუნა ჩვენს ნაკრებს, ხოლო 73-ე წუთზე ოთხქულიანი უპირატესობაც მოვიპოვეთ – 13:9.
გაწითლებულ დროზე, საქართველომ ბურთი ხელში ჩაიგდო, თუმცა აუტში გადატანა და მატჩის დამთავრება არ იკადრა, ამით გულშემატკივარსაც პატივი სცა და მეტოქესაც შანსი დაუტოვა შეხვედრის გადარჩენისა. ბორჯღალოსნების მრავალფაზიანი შეტევა ხელდახელ ერთი ფრთიდან მეორეზე გაიშალა, შეცვლაზე შემოსულმა მორკინალმა ზურაბ ჟვანიამ საოცარი ელასტიურობა გამოავლინა, ხუთი მეტოქით გარემოცულმა ელეგანტური ბრუნით დაიძვრინა თავი და ლამაზი ლელო დადო! ტრიბუნაზე შეკრებილი გულშემატკივარი აღფრთოვანებაში მოვიდა – აი, ასეთი თამაშის სტილს ელოდება ქართველი გულშემატკივარი ბორჯღალოსნებისაგან. აბჟანდაძემ ზუსტი გარდასახვით წერტილი დაუსვა მატჩს – 20:9.
“თიბისი რაგბის სერიების” უკანასკნელ მატჩში ტონგას სარეკორდო სხვაობით ვძლიეთ და “ზღვის არწივებთან” დადებით ბალანსი განვიმტკიცეთ: ხუთი მოგება და ორი მარცხი.
წლის შემაჯამებელ პრესკონფერენციაზე გაკეთებულ კომენტარს უცვლელად გთავაზობთ.
მილტონ ჰეიგი (საქართველოს ნაკრების მთავარი მწვრთნელი): „სამი ტესტ–მატჩიდან ორი მოვიგეთ. იტალიასთან შეხვედრამდე სხვა მატჩი რომ გვქონოდა, ალბათ, იქაც უკეთეს შედეგს ვაჩვენებდით. ათბალიანი სისტემით თუ შევაფასებთ, ამ ტესტებს რვა ქულას დავუწერდი. ჩვენი გუნდის საშუალო ასაკი 23 წელია და ამ ახალგაზრდებით დაკომპლექტებულმა ნაკრებმა საოცრად ითამაშა. ნაკრებისთვის აღმოვაჩინეთ სამი კარგი მორაგბე: გურამ გოგიჩაიშვილი, ბექა გიგაშვილი და თედო აბჟანდაძე, რაც დიდი წარმატებაა. ძალიან ბევრი მოთამაშე და სათამაშო ტაქტიკა გავსინჯეთ. კაპიტნის დაბრუნებით ბედნიერი ვარ. ის გუნდის ნამდვილი ლიდერია.
„რაგბი ევროპის“ ჩემპიონატზე ვეცდებით იმ სტილით ვითამაშოთ, რასაც მსოფლიო თასზე ასპარეზობისას ვაპირებთ. ზურა ძნელაძე ფანტასტიკური მოთამაშეა, რომელსაც ნებისმიერი დავალების შესრულება შეუძლია“.
ბექა გორგაძე (მატჩის საუკეთესო მოთამაშე): „ვიცოდით, რომ რთული თამაში გველოდა. მეტოქის მძიმე შეტევებს კარგი დაცვა დავუპირისპირეთ და შეცდომების მიუხედავად, გულშემატკივარი გავახარეთ. ნოემბრის ტესტებზე სამიდან ორი შეხვედრა მოვიგეთ და წინ კიდევ ბევრი გამარჯვება გველის. უნდა გვახსოვდეს, რომ ეს ყველაფერი მსოფლიო თასისთვის მზადებას ემსახურება. დარწმუნებული ვარ, ბევრ რამეს გამოვასწორებთ და ქართული რაგბიც უფრო წინ წაიწევს“.
მერაბ შარიქაძე (საქართველოს ნაკრების კაპიტანი): „ადრე აღვნიშნე, რომ ქომაგის ვალი გვქონდა და ვფიქრობ, ამ მოგებით მათთან მეტ-ნაკლებად გავსწორდით. ამ ტესტებმა დაგვანახა, რომ რამდენიმე პოზიციაზე ახალი ძლიერი მორაგბეები გვყავს. სასიხარულოა, რომ ახლა ჩვენი ერთ-ერთი ძლიერი მხარე ჰაერში თამაშიცაა, რაც ადრე ჩვენთვის სისუსტედ ითვლებოდა. ყველა თამაშში მთლიანად ვიხარჯებით, რათა გულშემატკივარი გავახაროთ“.
ნოემბრის ტესტების დასრულების შემდეგ, მსოფლიო რაგბიმ განახლებული რეიტინგი გამოაქვეყნა, სადაც რამდენიმე ცვლილებაა.
“ბორჯღალოსნები”, ტონგას დამარცხებით ორი საფეხურით დაწინაურდნენ და ამჟამად, რეიტინგის მე-13 ადგილზე იმყოფებიან. გადავასწარით ტონგას და იტალიას, რომელმაც ახალ ზელანდიასთან 3:66 გამანადგურებელი მარცხი იწვნია.
1(1). ახალი ზელანდია 92.54
2(2). ირლანდია 91.7
3(3). უელსი 87.24
4(4). ინგლისი 86.22
5(5). სამხრეთ აფრიკა 84.58
6(6). ავსტრალია 82.40
7(7). შოტლანდია 81.84
8(10). ფიჯი 77.95
9 (8). საფრანგეთი 77.33
10(9). არგენტინა 77.05
11(11). იაპონია 75.24
12(13). აშშ 73.66
13(15). საქართველო 73.42
14(12). ტონგა 73.02
15(14). იტალია 72.75
16(16). სამოა 68.78
17(18). ურუგვაი 66.82
18(17). რუმინეთი 65.45
19(19). რუსეთი 65.20
20(21). კანადა 62.95
გიორგი ბარბაქაძე
